दुलारी देवी कोण आहेत? सीतारमण यांच्या बजेट साडीचे कनेक्शन

अर्थमंत्री निर्मला सीतारमण यांनी आज अर्थसंकल्प सादर करताना क्रीम रंगाची मधुबनी चित्र असलेली साडी नेसली आहे, जी बिहारच्या प्रसिद्ध कलाकार दुलारी देवी यांनी बनवली आहे.

दुलारी देवी यांचा जन्म बिहारच्या मधुबनी जिल्ह्यातील रांटी गावात कोळी समाजात झाला. त्यांना शिक्षणाची संधी मिळाली नाही, १२ व्या वर्षी त्यांचे लग्न झाले, पण अडचणी कायम राहिल्या.

लग्नानंतर त्यांना एक मुलगी झाली, पण ती जगली नाही. पतीपासून वेगळे होऊन त्यांनी शेतात मजुरी आणि घरांमध्ये काम करून उदरनिर्वाह केला.

झाडू-पुसणी करताना त्या प्रसिद्ध मधुबनी चित्रकार कर्पूरी देवींच्या संपर्कात आल्या, ज्यामुळे त्यांच्यामध्ये कलेची आवड निर्माण झाली.

त्यांनी आपल्या कलेद्वारे बालविवाह, एड्स आणि भ्रूणहत्या यासारख्या समस्यांवर जनजागृती केली आणि ५०+ प्रदर्शनांमध्ये त्यांची चित्रे प्रदर्शित केली.

मिथिला आर्ट इन्स्टिट्यूट आणि मिथिला सेवा संस्थानमार्फत १०००+ विद्यार्थ्यांना मधुबनी चित्रकलेचे प्रशिक्षण दिले.

दुलारी देवी यांना २०१२-१३ मध्ये राज्य पुरस्कार, २०२१ मध्ये पद्मश्री पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले.

जेव्हा निर्मला सीतारमण मधुबनीला गेल्या होत्या, तेव्हा दुलारी देवी यांनी त्यांना ही साडी भेट दिली होती आणि अर्थसंकल्पाच्या दिवशी नेसण्याची विनंती केली होती.